اسکرام مستر کیست و چه وظایفی دارد؟
اسکرام مستر، با نقش تسهیل کننده در تیم‌های توسعه‌ای با رویکرد چابک شناخته می‌شود. اسکرام یکی از فریم‌ورک‌های اجایل (چابکی) است که به تیم‌های توسعه امکان می‌دهد تا مطابق با اصول و ارزش‌های چابکی، خود را سازماندهی و بهبودهای خود را به سرعت به انجام رسانند. یک اسکرام مستر، فرایند نحوه تبادل اطلاعات در تیم را مدیریت می‌کند. اسکرام مستر همچنین براساس استاندارد اسکرام این کار را با این گام آغاز می‌کند که اطمینان حاصل کند تمامی اعضای تیم با مفاهیم، شیوه‌ها، قوانین و ارزش‌های اسکرام آشنا هستند.
نقش‌ها و مسوولیت‌ها
نقش اسکرام مستر، به عنوان بخشی از چارچوب اسکرام ایجاد شده و به طور کلی هیچ اقتدار واقعی ندارد، در تصمیم‌گیری‌ها دخیل نبوده و به عنوان خدمتگذار / رهبر تیم شناخته می‌شود تا تیم اسکرام از طریق اجرای درست فرایندهای اسکرام بر چابکی خود بیافزایند. این نقش در ابتدا برای نشان داده شخصی که در اسکرام متخصص است و میتواند دیگران را مربی‌گربی کند ایجاد شده اما در گذر زمان جایگاه این نقش به منظور به حداکثر رساندن بهره‌وری تیم اسکرام و بهبود تعاملات بین تیمی افراد ارتقا پیدا کرده است. اسکرام مستر به افراد خارج از تیم اسکرام کمک می‌کند تا درک کنند که کدامیک از ارتباطات آن‌ها با اعضای تیم اسکرام مفید و کدام مفید نیستند و در این تعامل‌ها ارزشمندی قابل قبولی را برای تیم به همراه می‌آورد.
اسکرام مستر وظیفه دارد تا ترتیبی اتخاذ کند تا تسهیل جلسات تیم به مطلوب‌ترین شکل خود اتفاق بیافتد. این جلسات شامل برگزاری جلسات روزانه اسکرام (دیلی استندآپ)، جلسات برنامه‌ریزی (پلنینگ)، جلسات بازاندیشی اسپرینت (ریتروسپکتیو) است.
اسکرام مستر وظیفه دارد تا؛
- به سرعت موانع موجود بر سر راه تیم را مرتفع کند
- محیطی را برای تیم اسکرام فراهم کند تا تیم بتواند موثرتر فعالیت‌های خود را به انجام رساند
- پویایی و چابکی را در تیم اسکرام افزایش دهد
- ارتباط خوب افراد و اعضای تیم را با ذی‌نفعان تضمین کند
- از تیم در برابر وقفه‌ها و حواشی حواس‌پرت‌کن بیرون تیمی محافظت کند
- با یافتن و آموزش روش‌هایی برای بهبود مدیریت اثربخش بک‌لاگ محصول به مالک محصول کمک کند
- اطمینان پیدا کند که مالک محصول با نحوه اولویت‌بندی بک‌لاگ به خوبی آشنایی دارد
- تلاش کند تا وضوح و شفافیت در داستان‌های کاربری از طرف مالک محصول اجرا شده به نحوی که برای تیم توسعه قابل فهم و درک باشد
به طور کلی اسکرام مستر، در چابکی مهارت داشته و چابکی را راهی برای دستیابی به یک پروژه موفق می‌داند و میتواند با اجرای درست اسکرام ترتیبی اتخاذ کند که تمامی اعضای تیم اسکرام از خروجی تلاش‌های خود احساس رضایت کنند.
چالش‌های یک اسکرام مستر
مسوولیت اسکرام مستر این است که اطمینان پیدا کند که تیم اسکرام با افراد خارجی ارتباط درستی برقرار کرده و تیم را در انجام درست کارها هدایت کند. این تعاریف برای نقش اسکرام مستر شاید ساده به‌نظر برسد اما در این نقش سه چالش اصلی وجود دارد.
مقاومت در برابر تغییر
شاید ناامید کننده‌ترین مانع برای چابکی تیم‌ها، مقاومت آن‌ها در برابر تغییر باشد. مایک کان، می‌گوید: موفقیت با ارزیابی و برنامه‌ریزی سریع و چابک به اشکال مختلف به‌وجود می‌آید.
فرایند سوء تفاهم
از آنجا که اسکرام تغییرات اساسی را در نحوه کار افراد ایجاد می‌کند، فضای سردرگمی زیادی در اجرای روزانه آن به وجود می‌آید. کارشناسان می‌گویند که معمول است که افراد فکر کنند که اسکرام را درک می‌کنند اما اصطلاحات و روش‌های قدیمی را با فرایند‌ها و اصطلاحات اسکرام اشتباه بگیرند.
عدم سازگاری با تغییر نقش‌ها
در فرایند انتقال نقش‌ها در تیم اسکرام و حتی کل سازمان، میتواند تزلزل ایجاد کرده و ترسناک باشد. به عنوان مثال، مدیران ممکن است در پیشبرد یک فرایند گروهی در این دوره انتقال دچار اشکالات جدی شوند.
اسکرام مستر در مقابل مدیر پروژه
یک مدیر پروژه در هدایت تیم و توسعه و مدیریت برنامه نقش رهبری دارد. اما اگر تیم چابک باشد، تمام این فعالیت‌ها میتواند بدون مدیر پروژه به انجام رسد. یک مدیر پروژه به منظور تحقق الزامات تجاری به مدیریت جدول زمانی پروژه (گانت چارت)، منابع و دامنه پروژه کمک می‌کند. با این حال، یک اسکرام مستر به شما اطمینان می‌دهد که تیم اسکرام موفق است.
صاحب محصول برای تعیین اهداف با مشتری و تیم همکاری می‌کند.
یک اسکرام مستر، مربی و تسهیل کننده است و مربی‌گری تیم توسعه را در اجرای شیوه‌های چابکی برای تکمیل کارهایی که صاحب محصول در اولویت قرار داده است، انجام می‌دهد. اسکرام مستر با صاحب محصول و تیم توسعه همکاری می‌کند تا اطمینان حاصل کند که اعضای تیم می‌توانند بدون هیچ‌گونه مانعی به پیشرفت خود ادامه دهند.
اسکرام مستر چه می‌کند؟
در حالی که اسکرام مستر عضو مهم تیم اسکرام است اما درگیر برنامه‌ریزی‌ها و رهاسازی‌های محصول نمی‌شود. اسکرام مستر نمی‌تواند و اجازه ندارد که در هیچ‌یک از کارهای محصول (اعم از اولویت‌بندی، پالایش بک‌لاگ و…) دخالت کند و هیچ مسوولیتی هم در قبال موفقیت یا شکست پروژه ندارد و تمام این موارد برعهده مالک محصول است.
با این‌حال بدون اسکرام مستر شیرازه تیم اجایل از هم می‌پاشد چرا که اسکرام مستر میتواند با تسهیل‌گری خود نقش چسبی را بازی کند تا اعضای تیم اسکرام را در جایگاه خود تثبیت کند. آن‌ها به تیم کمک می‌کنند تا بر سرعت حرکت خود افزوده و بهره‌وری خود را بیشتر کنند.
در جایی خوانده‌ام که اسکرام مستر مانند مکانیک عمل می‌کند. اسکرام مستر ماشین را هدایت و رانندگی نمی‌کند اما اطمینان دارد که این ماشین در صحت کامل کار خواهد کرد.
تلاش می‌کنم در مطالب بعدی در مورد سایر نقش‌های اسکرام بنویسم.